2022 жылғы 5 қазанда сағат 11:00-де Солтүстік Қазақстан облысы, Айыртау ауданы, Саумалкөл ауылының Ақан сері атындағы мәдениет үйінің ғимаратында «Ботай» мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығы онлайн және оффлайн форматта, Қазақстандық археолог, тарих ғылымдарының докторы, археология профессоры В.Ф.Зайберттың 75 жылдығына және еске алуға арналған «Қазақстандағы археологиялық зерттеулер: тарихы, тенденциялары, проблемалары, келешегі» атты Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясын өткізді.
Конференция алғашқы бөлімі "Ботай.дала өркениетінің бастауында" тақырыбында көрме, сондай ақ тері өңдеу,саз балшықтан қыш ыдыстарын жасау, бұрғылау станогымен дисктер жасау шеберлік сабақтары және СҚО тарихи өлкетану музейінен келген "Ботай археологиялық мәдениетінің әлемдік маңызы" тақырыбында суреттер көрмесі көрсетілді
Бұл ауқымды іс шара пленарлық отырыспен жалғасты, пленарлық отырысқа онлайн форматта, ZOOM арқылы Вильнюс университетінің доценті, Литва институтының аға-ғылыми қызметкері доктор Гиедро Мотузайте және Эксетер университетінің археология профессоры Алан Аутрам өз баяндамаларымен қосылды және де отандық археологтар, отандық жоғары оқу орындарының ғалымдары, оқытушылары мен ғалымдар, республикалық, облыстық, аудандық атқарушы мемлекеттік органдардың өкілдері, тарихи-мәдени мұра объектілерін қорғау және пайдалану жөніндегі департаменттер мен орталықтардың ғылыми қызметкерлері мен мамандары, Қазақстан жоғары оқу орындарының магистранттары мен докторанттары, мәдениет қайраткерлері, өлкетанушылар мен қоғам қайраткерлері, Солтүстік Қазақстан облысы әкімдігінің өкілдері, мәдениет және білім саласының қызметкерлері, музей ұйымдар, тарихшылар қатысты.
Конференцияның екінші бөлімінде екі секция жұмыс атқарды. Бірінші секция"Қазақстандық археологияны зерделеу және насихаттау" тақырыбы талқыланды.
Екінші секция тақырыбы " Тарихи мәдени ескерткіштерді қорғау мен пайдалану маңыздылығы" тақырыбы талқыланды.
Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияда шетелдік және отандық археологиялық экспедициялардың ғылыми нәтижелерін алмасу, талқылау, ғылыми-зерттеу зертханаларының, институттардың, музей қызметі арқылы қазақстандық археология ғылымының дамуы талқыланады.
> >
2022 жылдың 28 қыркүйегінде «Ботай мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығы» РМҚК-нің экскурсиялық қызмет көрсету бөлімінің басшысы Ж.О. Мукушева киелі Айыртау өңірінің қасиетті жерлері мен тамыры тереңде жатқан Ботай қонысы мәдениетін келешек ұрпаққа жеткізу мақсатында Лобанова елді-мекенінде осы жылы ашылған «ЗЕЙНЕП» жоғары көпсалалы колледжінің 1 курс «Туризм және бағдарламамен қамтамасыздандыру» мамандығының студенттеріне, сондай-ақ Лобанова орта мектебінің 9-10 сынып оқушыларына «Ботай-мыңжылдық тарихы бар киелі мекен» тақырыбында музей сабағын өткізді.
Оқушылар мен студенттер, музей қорындағы бірегей артефактілермен танысып,толық ақпарат алды және де өз өлкесінің тарихына тереңірек үніліп, археологиялық жұмыстардың қыр-сырын білді.
Оқушылар музей сабағында өлке тарихын жан-жақты талдап,Ботай мәдениетіне барынша қызығушылық танытты.
> >
Бүгін, 2022 жылдың 23 қыркүйегінде «Ботай» мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығы» РМҚК және «Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау университеті» КЕАҚ –мен білім, ғылым және мәдениет саласында тікелей және өзара тиімді ынтымақтастық орнату,оқу-әдістемелік және Ғылыми-зерттеу жұмыстарын тиімділігін арттыру мақсатында екіжақты ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойылды. Музей мен университет арасында осы құжаттың көмегімен алдағы уақытта тұрақты ақпарат алмасу,бірлескен конференциялар,семинарлар, симпозиумдар, ғылыми зерттеулер өткізу жүзеге асырылады және де "Тарих" факультетінің оқытушылары мен студенттерін Ботай қонысында жүргізілетін археологиялық қазба жұмыстарына тарту жоспарлануда.
> >
Қазіргі таңда «Қазқайтажаңарту» ШЖҚ РМҚК Батыс Қазақстан облысы бойынша филиалы Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің көмегімен Солтүстік Қазақстан облысы Никольское ауылы маңындағы Ботай қонысында ежелгі Ботай тұрғын үйлерінің құрылысын жүргізуде.
Айта кету керек, «Ботай» қонысындағы эксперименттік тұрғын үйлерді қайта жаңғырту 2019 жылдан бері жүргізілуде және де Солтүстік өңірдің туристері мен қонақтарын қызықтыруда. 2022 жылғы маусымның басты айырмашылығы,ғылыми бағыты – археологиялық зерттеулердің ерекшеліктерін, табылған жәдігерлерді, жануарлар сүйектерін және символдық тұмарларды ескере отырып, тікелей қазба орнында тұрғын үйлерді құру. «Қазқайтажаңарту» ШЖҚ РМҚК мамандары технологияларды (есептер, сызбалар) сақтайды және жергілікті материалды (саз, қарағай ағашы) пайдалана отырып, түпнұсқаға барынша жақындатады.
Ежелгі Ботайдың тұрмыс-тіршілігі, тұрмыс-салты балаларды да, тарихи-мәдени қорыққа келушілерді де қызықтырады деп ойлаймыз.